Trong quá trình hỗ trợ trẻ có rối loạn phát triển như tự kỷ (ASD), chậm nói, tăng động giảm chú ý (ADHD)… việc can thiệp sớm và đúng phương pháp là yếu tố then chốt quyết định tiến trình phát triển của trẻ. Ngoài hình thức học tập tại trung tâm, hiện nay nhiều phụ huynh đã lựa chọn mô hình can thiệp tại nhà với sự hướng dẫn trực tiếp từ chuyên gia, và mô hình này đang ngày càng chứng minh được nhiều lợi ích vượt trội.
1. Cá nhân hóa chương trình can thiệp theo sát từng trẻ
Khi chuyên gia đến can thiệp tại nhà, toàn bộ thời gian buổi học sẽ tập trung 100% vào nhu cầu riêng của một trẻ. Khác với môi trường trung tâm – nơi giáo viên phải chia thời gian cho nhiều trẻ – mô hình tại nhà cho phép chuyên gia:
- Quan sát môi trường sống thực tế của trẻ
- Hiểu rõ những hành vi, thói quen thường ngày
- Thiết kế và điều chỉnh giáo án phù hợp với không gian, hoàn cảnh và đặc điểm cá nhân của trẻ
Điều này giúp việc can thiệp trở nên sát sao, linh hoạt và hiệu quả hơn, tạo điều kiện cho trẻ tiến bộ rõ rệt sau từng giai đoạn.
2. Giảm căng thẳng, tăng sự hợp tác của trẻ
Đối với nhiều trẻ có rối loạn phát triển, việc phải di chuyển đến nơi xa, gặp người lạ, thay đổi không gian có thể gây ra sự lo âu, quấy khóc hoặc chống đối. Khi được học tập ngay trong không gian quen thuộc của mình – phòng khách, góc chơi, bàn ăn… – trẻ cảm thấy an toàn, bình tĩnh và sẵn sàng hợp tác hơn.
Điều này đặc biệt có lợi với trẻ mới bắt đầu can thiệp hoặc trẻ có mức độ nhạy cảm cao với môi trường.
3. Phụ huynh được đồng hành trực tiếp cùng chuyên gia
Một trong những điểm mạnh lớn nhất của mô hình can thiệp tại nhà là cha mẹ được học hỏi và thực hành cùng chuyên gia ngay trong buổi học. Thay vì chỉ chờ kết quả hoặc báo cáo từ trung tâm, cha mẹ có thể:
- Quan sát cách chuyên gia hướng dẫn trẻ
- Hỏi – đáp trực tiếp về hành vi, cách xử lý tình huống
- Được “huấn luyện” kỹ năng lồng ghép can thiệp vào hoạt động thường ngày (ăn, chơi, tắm, ngủ…)
Việc này giúp tăng tính chủ động của cha mẹ trong quá trình đồng hành cùng con, duy trì và củng cố các kỹ năng đã học ngay cả khi chuyên gia không có mặt.
4. Linh hoạt thời gian, tiết kiệm công sức đi lại
Đối với những gia đình bận rộn, sống xa trung tâm, có trẻ nhỏ hoặc nhiều con, việc đưa đón hằng ngày đến lớp học can thiệp là một áp lực lớn. Mô hình chuyên gia đến tận nhà giúp phụ huynh:
- Chủ động sắp xếp lịch học phù hợp với công việc và sinh hoạt
- Không phải đưa trẻ ra ngoài, tránh gián đoạn do thời tiết, sức khỏe
- Tận dụng tối đa thời gian tương tác chất lượng giữa chuyên gia – trẻ – phụ huynh
5. Củng cố kỹ năng trong môi trường sống thực tế
Một lợi thế khác của can thiệp tại nhà là trẻ được học cách áp dụng kỹ năng mới ngay trong hoàn cảnh thật: gọi tên đồ vật quen thuộc, tương tác với người thân, rèn kỹ năng tự phục vụ trong sinh hoạt thường ngày (mặc áo, cất đồ chơi, xin ăn…).
Việc này giúp trẻ tổng quát hóa kỹ năng tốt hơn – tức là biết sử dụng đúng kỹ năng trong nhiều ngữ cảnh khác nhau, thay vì chỉ biết “thực hiện trong lớp học”.
Lời kết:
Can thiệp tại nhà với sự hỗ trợ của chuyên gia không chỉ là một phương pháp linh hoạt mà còn mang lại hiệu quả toàn diện về mặt phát triển, tâm lý và mối quan hệ gia đình. Khi phụ huynh và chuyên gia phối hợp chặt chẽ, khi kỹ năng được lồng ghép vào từng khoảnh khắc sống của trẻ, hành trình phát triển sẽ không còn là áp lực – mà là cơ hội để trẻ bộc lộ hết tiềm năng của mình.